Μπερνάντο Σοάρες

Το βιβλίο της ανησυχίας
Μπερνάντο Σοάρες
(Φερνάντο Πεσσόα)

76.

Ενίοτε σκέφτομαι με ευχαρίστηση (σε διατομή) τη μελλοντική δυνατότητα μιας γεωγραφίας της συνείδησης του εαυτού μας. Κατά την άποψή μου, ο μελλοντικός ιστοριογράφος των ίδιων του των αισθήσεων θα μπορεί ίσως να αναγάγει σε θετική επιστήμη τη συμπεριφορά του απέναντι στη συνείδηση της ψυχής του. Προς το παρόν βρισκόμαστε στην αρχή αυτής της δύσκολης τέχνης – τέχνη ακόμα, χημεία των αισθήσεων στο στάδιο, προς ώρας, της αλχημείας. Αυτός ο επιστήμονας του μέλλοντος θα είναι ιδιαίτερα σχολαστικός απέναντι στην εσωτερική του ζωή. Θα δημιουργήσει από τον ίδιο του τον εαυτό ένα εργαλείο ακριβείας για να μπορέσει να την αναλύσει. Δεν βλέπω ιδιαίτερη δυσκολία στην κατασκευή ενός
εργαλείου ακριβείας, για αυτοαναλυτική χρήση, καμωμένο μόνο από ατσάλι και μπρούντζο της σκέψης. Αναφέρομαι σε ατσάλι και μπρούντζο, αληθινό ατσάλι και μπρούντζο, αλλά της ψυχής. Τελικά ίσως ακριβώς έτσι πρέπει να κατασκευαστεί. Είναι ίσως απαραίτητο να συλλάβουμε την ιδέα ενός εργαλείου ακριβείας και να τη δούμε στην υλική της διάσταση, ώστε να μπορέσουμε να προβούμε σε μια αυστηρή εσωτερική ανάλυση. Και φυσικά θα είναι απαραίτητο να αναγάγουμε και το πνεύμα σ’ ένα είδος πραγματικής ύλης σε συνδυασμό με ένα είδος χώρου στον οποίο εδρεύει. Όλα αυτά εξαρτώνται από την ακραία οξύνοια των εσωτερικών μας αισθήσεων, που, οδηγημένες όσο το δυνατόν μακρύτερα, θα αποκαλύψουν αναμφίβολα ή θα δημιουργήσουν εντός μας έναν πραγματικό χώρο, όπως ο χώρος στον οποίο βρίσκονται τα πράγματα της ύλης, και που άλλωστε είναι μη πραγματικός ως πράγμα.

Εξάλλου δεν γνωρίζω κατά πόσο αυτός ο εσωτερικός χώρος δεν είναι παρά μια νέα διάσταση του άλλου. Ίσως η επιστημονική έρευνα του μέλλοντος ανακαλύψει ότι τα πάντα είναι διαστάσεις του ίδιου χώρου, ούτε υλικού αλλά ούτε και πνευματικού. Στη μία διάσταση θα ζούμε σώματα, στην άλλη θα ζούμε ψυχές. Και υπάρχουν ίσως άλλες διαστάσεις όπου ζούμε άλλα πράγματα, επίσης πραγματικά του εαυτού μας. Ενίοτε μου αρέσει να αφήνομαι να με οδηγεί ο ανώφελος στοχασμός ως το πιο ακραίο σημείο που μπορεί να φτάσει αυτή η αναζήτηση.

Ίσως ανακαλύψουμε ότι αυτό που αποκαλούμε Θεό, και που βρίσκεται λίαν προφανώς σε ένα άλλο επίπεδο από αυτό της λογικής ή της χωροχρονικής πραγματικότητας, είναι κι αυτό ένας
δικός μας τρόπος ύπαρξης, μια αίσθηση του εαυτού μας σε μια άλλη διάσταση του είναι. Δεν μου φαίνεται αδύνατο. Τα όνειρα θα είναι κι αυτά ίσως ή επίσης μια άλλη διάσταση στην οποία ζούμε, ή μια διασταύρωση δύο διαστάσεων. Όπως το σώμα ζει στο ύψος, στο πλάτος και στο μήκος, τα όνειρά μας, ποιος ξέρει άραγε, θα ζουν στο ιδεατό, στο εγώ και στο χώρο. Στο χώρο λόγω της ορατής τους αναπαράστασης, στο ιδεατό λόγω μιας αναπαράστασης διαφορετικής από εκείνη της ύλης, στο εγώ λόγω της ξεχωριστής διάστασης ότι είναι δικά μας. Το Εγώ του καθενός μας είναι ίσως μια θεϊκή διάσταση. Όλα αυτά είναι πολύπλοκα, και όταν έρθει η ώρα τους ασφαλώς θα αποσαφηνιστούν. Οι σημερινοί ονειροπόλοι είναι ίσως οι μεγάλοι πρόδρομοι της τελικής επιστήμης του μέλλοντος. Δεν πιστεύω, βεβαίως, σε μια τελική επιστήμη του μέλλοντος. Αλλά αυτό δεν μας αφορά εν προκειμένω.

Ενίοτε κάνω αυτού του είδους τη μεταφυσική, με την επιμελή και σεβαστική σχολαστικότητα αυτού που εργάζεται πραγματικά και κάνει επιστήμη. Το είπα ήδη πως ίσως είναι αυτό που πραγματικά κάνω. Το βασικό είναι να μην επαίρομαι πολύ γι’ αυτό, δεδομένου ότι η έπαρση ζημιώνει την απόλυτη αμεροληψία της επιστημονικής ακρίβειας.

Floating Diamond